گزارشهایی در این زمینه وجود دارد که امام علی(ع)، افرادی را به دلیل ادعای خدایی برای بشر، ادعای پیامبری و یا ارتداد در آتش سوزاند؛ یکی از این افراد، عبدالله بن سبأ
[1] بود که در حق امیرالمؤمنین(ع) غلوّ کرد و ادعای ربوبیت و الوهیت در حق
حضرتشان نمود، به همین دلیل، علی(ع) او را دستگیر و زندانی کرده و از او خواست تا توبه کند، ولی عبدالله بن سبأ توبه نکرد، و آنحضرت او را کشته و در آتش سوزاند:
1. امام باقر(ع) فرمود: «عبدالله بن سبأ ادعای پیامبری میکرد و گمان میکرد که امیرالمؤمنین همان خدا است! این خبر به امام رسید و حضرتشان او را خواست و صحت و سقم ماجرا را از او پرسید و عبدالله هم به این موضوع اقرار کرده و گفت: آری، اینچنین در ذهن من القا شده است که تو خدایی و من هم پیامبر خدایم! امیرالمؤمنین فرمود: وای بر تو! شیطان تو را تسخیر کرده است، برگرد و توبه کن! مادرت به عزایت بنشیند! ولی عبدالله قبول نکرد؛ لذا حضرت او را زندانی کرد و سه بار از او خواست تا توبه کند، ولی او نپذیرفت. آنگاه بود که حضرت او را با آتش سوزاند».
[2]2. هشام بن سالم میگوید: شنیدم که امام صادق(ع) با یارانش در مورد عبدالله بن سبأ و ادعای او مبنی بر خدا بودن امام علی(ع) گفتگو میکردند و در این میان، امام ششم فرمودند: «وقتی عبدالله بن سبأ ادعای خدایی امیرالمؤمنین را مطرح کرد، آنحضرت از او درخواست کرد تا توبه کند ولی او نپذیرفت، پس حضرت او را با آتش سوزاند».
[3]3. بخاری در روایتی، از عِکرمه چنین نقل میکند که: علی(ع)، چند نفر را آتش زد،هنگامی که این خبر به گوش ابن عباس رسید گفت: اگر من جای علی(ع) بودم، آنها را نمیسوزاندم؛ زیرا پیامبر(ص) فرمود: «دیگران را با عذاب خداوند، عذاب نکنید». بلکه با استناد به این سخن پیامبر(ص)، آنها را میکشتم: «هرکس دینش را تغییر داد، او را بکشید».
[4]درباره این روایات باید به چند مطلب توجه داشت:
الف. علما و محدّثان به روایات عکرمه مولی ابن عباس، در اینگونه موارد اعتنا نمیکنند و او را مضطرب الحدیث گفتهاند.
[5]ب. طبق برخی از گزارشها، حضرت علی(ع) افراد مجرم را زنده زنده نمیسوزاند، بلکه بعد از اعدامشان برای عبرت دیگران، جسدشان را میسوزاند:
عدهای از نزد امام علی(ع) آمده و اظهار داشتند که تو خدایی! حضرت فرمودند: «وای بر شما! از این ادعای خود برگردید و توبه کنید، ولی آنها نپذیرفتند. حضرت گردنشان را زد و از قنبر خواست تا هیزمی بیاورد و سپس چالهای کنده و جسد آنها را در آتش سوزاند».
[6]«ابن عبدالبر» (متوفای 463ق) نیز بعد از نقل روایت بخاری از عکرمه، میگوید: «از طرق و اسناد مختلف روایت شده است که علی(ع)، بعد از اینکه آنها را گردن زد، جسدشان را سوزاند».
[7]با توجه به ادعای بزرگ و کفرآمیزی که «عبدالله بن سبأ» داشته و پیروانی را نیز گرد خود آورده بود، امام مصلحت را در آن دید که مجازات سنگینی برای او در نظر بگیرد، اما با این وجود، مسلم نیست که او و همفکرانش را زنده زنده سوزانده باشد.
[1]. البته در صورتی که این عبد الله بن سبأ را از اصحاب امام علی(ع) بدانیم؛ ر.ک: خویى، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة، ج 11، ص 205، بیجا، بینا، 1413ق.
[2]. کشى، محمد بن عمر، إختیار معرفة الرجال(رجال الکشی)، ص 106 – 107، مؤسسة نشر دانشگاه مشهد، چاپ اول، 1409ق.
[3]. همان، ص 107.
[4]. بخاری، محمد بن اسماعیل، الجامع المسند الصحیح المختصر من أمور رسول الله(ص) و سننه و أیامه(صحیح بخاری)، محقق، الناصر، محمد زهیر بن ناصر، ج 4، ص 61 – 62، بیروت، دار طوق النجاة، چاپ اول، 1422ق.
[5]. سبحانی، جعفر، موسوعة طبقات الفقهاء، ج 1، ص 466، قم، مؤسسه امام صادق (ع)، 1418ق؛ ر. ک: اختیار معرفة الرجال، ج 2، ص 478؛ ابن سعد کاتب واقدی، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ج 5، ص 224، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ دوم، 1418ق؛ ابن عساکر، على بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج 41، ص 117، بیروت، دار الفکر، چاپ اول، 1415ق؛ ابن حجر عسقلانى، احمد بن على، تهذیب التهذیب، ج 7، ص 269، بیروت، دار صادر، چاپ اول، 1325ق.
[6]. ابن عبدالبر نمری قرطبی، أبو عمر یوسف بن عبد الله، التمهید لما فی الموطأ من المعانی و الأسانید، ج 5، ص 317، مغرب، وزارة عموم الأوقاف و الشؤون الإسلامیة، 1387ق.، ص 317.
[7]. همان، ص 305.
اسلام تسکت...
ما را در سایت اسلام تسکت دنبال می کنید
برچسب : نویسنده : کاوه محمدزادگان islamtext بازدید : 190 تاريخ : يکشنبه 17 دی 1396 ساعت: 21:05