در فرازی از زیارت‌نامه ابراهیم پسر پیامبر اسلام(ص) به جای «ابن» از واژه «نجل» استفاده شده است. معنای «نجل» چیست؟

همان‌گونه که در پرسش آمده، در زیارت ابراهیم,[1] فرزند کوچک پیامبر, اسلام(ص) که در کودکی رحلت کرد، آمده است: «...اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُک بِحَقِّ مُحَمَّدٍ صَفِیک وَ إِبْرَاهِیمَ‏ نَجْلِ‏ نَبِیک أَنْ تَجْعَلَ سَعْیی بِهِمْ مَشْکوراً وَ ذَنْبِی بِهِمْ مَغْفُوراً ...».[2]

در این ارتباط باید گفت؛ واژه «ابن», به معنای, «فرزند پسر» بوده و چندان بار معنای,ی دیگری را در برندارد، اما واژه «نجل»,, که در این زیارت و نیز در برخی روایات و گزارشات مورد استفاده, قرار گرفته است، علاوه بر معنای, «فرزند پسر»،[3] در درون خود معانی دیگری را هم دارد؛ مانند:

«نسل»،[4] «چشم درشت و زیبا»،[5] «کریم»،[6] «کریم الاصل و الطبع»[7] و ... .

لذا معنای, این فراز از زیارت‌نامه این است که: خدایا به حق حضرت محمد(ص) برگزیده تو و به حق ابراهیم, فرزند کریم الاصلِ پیامبر,ت، از تو می‌خواهم که به احترام آنان، سعی و تلاش مرا بپذیری و گناهانم را عفو کنی.

[1]. «دلیل پسر نداشتن پیامبر,(ص)»، 66337؛ «گریه بر کودکی که از دنیا رفته»، 109540.

[2]. ابن مشهدی، محمد بن جعفر، المزار الکبیر، محقق، مصحح، قیومی اصفهانی، جواد، ص 91 – 92، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، 1419ق.

[3]. فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، محقق، مصحح، مخزومی، مهدی، سامرائی، ابراهیم,، ج 6، ص 124، قم، هجرت، چاپ دوم، 1410ق.

[4]. همان.

[5]. صاحب بن عباد، المحیط فی اللغة، محقق، مصحح، آل یاسین، محمد حسن، ج 7، ص 108، بیروت، عالم الکتاب، چاپ اول، 1414ق.

[6]. کتاب العین، ج ‏6، ص  124.

[7]. ازهری، محمد بن احمد، تهذیب اللغة، ج 11، ص 56، بیروت، دار احیاء التراث العربی‏، چاپ اول، 1421ق.