«ولی عصر» و «بقیة الله» که دو لقب برای امام زمان(عج) می‌باشند، معنایشان چیست؟

برای امام دوازدهم حضرت مهدی(عج) نام‌های بسیاری در روایات ذکر شده است که در این‌جا به توضیح مختصری در مورد دو نام یاد شده در پرسش خواهیم پرداخت:
1. ولی عصر
«عصر» به معنای روزگار است و  به همین معنا نیز خداوند در سوره عصر قسم یاد نموده است.[1] البته برای عصر معانی دیگری نیز؛ مانند زمان نزدیک به مغرب، فشردن، حبس و ... بیان شده است.
واژه «ولی» نیز گرچه دارای چند معنی در لغت عرب می‌باشد،[2] اما در این‌جا با توجه شواهد پیرامونی به معنای سرپرست می‌باشد. بنابراین معنای «ولی عصر» یعنی سرپرست زمان.
در تایید این معنا، مفضل بن عمر می‌گوید: از امام صادق(ع) درباره معناى سخن پروردگار: «وَ الْعَصْرِ إِنَّ الْإِنْسانَ لَفِی خُسْرٍ»، پرسیدم، آن‌حضرت – در بیان بطنی از قرآن - فرمود: مقصود از این «عصر»، عصر خروج قائم(ع)است‏... .[3]
2. بقیة الله
«بقیه» به معنای آنچه از چیزی باقی می‌ماند می‌باشد.[4]
اما اینکه چرا به امام زمان(عج) بقیة الله می‌گویند، می‌توان گفت که استفاده از این لقب برای حضرتشان برگرفته از آیه 86 سوره هود است، آن‌جا که خداوند می‌فرماید: «بَقِیَّتُ اللَّهِ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنینَ»؛ آنچه خداوند براى شما باقى گذارده، برایتان بهتر است، اگر ایمان داشته باشید.
در همین راستا در روایتی می‌خوانیم:
اول سخنى که امام مهدی(عج) بر زبان می‌آورد این آیه شریفه است: بَقِیَّتُ اللَّهِ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ‏؛ یعنى اگر آگاه باشید، آنچه خدا ذخیره کرده و به کناری نهاده براى شما بهتر است. سپس می‌فرماید: «أنا بقیّة اللَّه فی أرضه‏»؛ منم آن باقیمانده سفیران پروردگار در زمین‏![5]
برای اطلاع از معانی صاحب الزمان و مهدی به نمایه‌های زیر مرتبط مراجعه نمایید.
«تلفّظ درست نام مهدی(عج)»، 13401.
«معنای صاحب الزمان»، 13638.