نگاه به عورت همسر چه حکمی دارد؟

رفتارهای زناشویی، پاسخ به یک نیاز طبیعی و غریزی است و در اسلام برای آن آدابی بیان شده است،[1] که چه بسا رعایت نکردن آن، موجب زیان‌هایی برای آنان یا فرزندشان می‌شود.
برخی از این آداب، مربوط به محدوده نگاه است که در ذیل، به بررسی این موضوع با استفاده از روایات می‌پردازیم:
از نظر اسلام، نگاه کردن زوجین به تمام بدن یکدیگر، جایز شمرده شده است. در روایتی، از امام صادق(ع) درباره مردی سؤال شد که به همسر عریانش نگاه می‌کند، حضرت فرمود: اشکالی ندارد و آیا لذت، غیر از این است؟![2]
در حدیثی دیگر از حضرت سؤال شد، آیا مرد در حال آمیزش، می‌تواند به آلت تناسلی همسرش نگاه کند، حضرت فرمود: اشکالی ندارد.[3]
با این حال، در روایتی دیگر، چنین آمده که آیا جایز است مرد در حال آمیزش، در آلت تناسلی همسرش نگاه کند؟ امام صادق(ع) فرمود: اشکالی ندارد، ولی شاید سبب کوری [فرزند] ‌شود.[4]
همچنین از امام علی(ع) در ضمن کلامی طولانی، نقل شده است: هیچ‌یک از شما در حال آمیزش، در آلت تناسلی همسرش نگاه نکند؛ زیرا ممکن است چیزی ببیند که بدش بیاید.[5]
در جمع‌بندی این روایات می‌توان گفت:
1. در حالت عادی و هنگامی که زوجین در حال آمیزش نیستند، نگاه کردن مرد به تمام بدن همسرش، حتی نگاه به آلت تناسلی او اشکالی ندارد.
2. هنگامی که زوجین به آمیزش می‌پردازند نیز، مشاهده ظاهر آلت تناسلی زن، اشکالی ندارد، ولی نباید به داخل آن نگاه شود؛ زیرا در حدیث امام صادق(ع) - که اشکالی برای این عمل ندانستند - عبارت «الی فرج المرأه» آمده و در دو حدیثی که از این عمل نهی شده، عبارت «فی فرج المرأه» و «الی باطن فرج امرأته» آمده است.
در هر حال، با توجه به احادیث عامی که این کار را جایز شمرده‌، نهی از آن در برخی روایات، ارشادی[6] بوده و دلالت بر حرمت ندارد، بلکه نهایتاً این را می‌رساند که در حال آمیزش، نگاه به داخل آلت تناسلی زن، مکروه است.
توجه به این نکته نیز ضروری است که آمیزش عام‌تر از دخول است، زیرا در زمان دخول، نگاه کردن به داخل فرج امکان‌پذیر نیست.
3. در دو حدیثی که از این عمل نهی نموده، اشاره به حکمت آن نیز شده است:
یک) این‌که ممکن است، مرد با انجام این عمل، چیزی یا حالتی را مشاهده کند که موجب اشمئزاز و تنفر او شده و لذت وی در روابط جنسی آینده را کاهش دهد.
دو) این‌که چه بسا این عمل، زمینه کوری فرزند را فراهم ‌کند، که البته علم تجربی روز، به رابطه این دو پدیده پی نبرده است. شاید مراد معصوم(ع) این باشد که این عمل، در آینده زمینه کوری باطن و عدم بصیرت فرزند را فراهم می‌کند و یا جهات دیگری در کلام معصوم(ع) باشد که ما از درک آن عاجزیم و شاید بعدها به آنها پی ببریم.
به هر حال، روشن است که دلیل دوم، مربوط به زمانی است که عمل جنسی زن و شوهر به تولد فرزند بیانجامد و الا در آمیزشی که فرزندی از آن حاصل نمی‌شود، این حکمت وجود نخواهد داشت.