گناه جفا به حیوانات، حق الله است یا حق الناس؟ اگر حیوان زخمی شود، آیا واجب است مداوا شود؟

 
1. آزار حیوانات، حرام و گناه بوده و از جمله حقوق الهی است و اگر حیوان، مالکی داشته و آسیب ببیند، غیر از حق الله، موجب حق الناس نیز می‌شود. پس لازم است خسارت وارده جبران و رضایت صاحب حیوان فراهم گردد.
2. به لحاظ شرعی، هر چند اگر حیوان آسیب‌ دیده مالکی نداشته باشد، فرد آسیب رسان، غیر از توبه وظیفه‌ای ندارد، ولی اقتضای تربیت و اخلاق اسلامی آن است که وی، تا حد امکان در مداوای حیوان سعی نماید. البته برخی از فقها[1] این امر را بنابر احتیاط، واجب دانسته‌اند.
ضمائم:
پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[2]
حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی):
اگر حیوان ملک کسی باشد، در صورتی که ضرری به حیوان وارد کند حق الناس است و باید علاوه بر توبه رضایت مالک آن را جلب نماید، اما اگر مالک نداشته باشد در صورتی که کار او مصداق ظلم باشد باید توبه کند.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
حق الله است و باید توبه کند و با اعمال نیک جبران کند، مگر اینکه متعلق به کسی باشد، که باید جبران نماید.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی):
در فرض سؤال، آن شخص گناه کرده و لازم است توبه نماید و در صورت امکان مداوا نیز بنماید و اگر صاحب دارد باید حق صاحب حیوان نیز، ادا شود.
 حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته):
1. اگر حیوان مورد نظر در ملک کسی باشد، آزار به این حیوان آسیبی وارد کند که باعث کاهش قیمت آن شود، حق الناس است.
2. اگر مورد از مصادیقی باشد که در بند 1 گفته شد، باید ارش آن را بپردازند؛ یعنی ما به التفاوت قیمت حیوان معیوب و حیوان سالم را به صاحب آن بپردازد.
3. در صورتی که از موارد بند 1 باشد، اقدام به درمان واجب است و هزینۀ درمان آن بر عهدۀ آسیب زننده است. در غیر این صورت احتیاط واجب آن است که در حد میسور به درمان اقدام کند.
لینک به سایت استفتائات