ورزش بانوان مسلمان در حضور مردان(نامحرم)، اگر بدون رعایت حجاب اسلامی باشد جایز نیست و انجام آن با رعایت حجاب نیز، چنانچه عرفاً تحریک کننده شهوت و موجب مفسده باشد حرام خواهد بود، اما اگر عرفاً موجب فس, ...ادامه مطلب
خودارضایى از گناهان کبیره محسوب مىشود و عوارض نامطلوبى در دنیا و آخرت دارد و آنچه در پرسش ذکر شده، مجوّز ارتکاب حرام نیست. میدانیم که حضرت یوسف(ع) که قرآن کریم از داستان او با عنوان زیباترین داستا, ...ادامه مطلب
اگر میدانید آن کبوتر صاحب دارد و با رها کردنش، نزد صاحبش برمیگردد، باید آنرا رها کنید و اگر یقین ندارید که ملک کسی است، میتوانید آنرا برای خود بردارید و اگر صاحبش پیدا , ...ادامه مطلب
چندین آیه در قرآن کریم به بیان دلیل تفاوت میان انسانها میپردازد:1. «وَ رَفَعْنا بَعْضَهُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجاتٍ لِیَتَّخِذَ بَعْضُهُمْ بَعْضاً سُخْرِیًّا»؛[1] و برخى از آنها را بر دیگ, ...ادامه مطلب
خودکشی در هیچ شرایطی جایز نیست، هر چند آبروی وی در خطر باشد.در فرض مزبور اگر امکان داشته باشد و زن مانعی از ازدواج با مرد متجاوز نداشته باشد (یعنی همسر نداشته و در عدّهی طلاق یا وفات نمیباشد)، خود را – و لو به طور موقت – برای مرد مزبور عقد شرعی نماید تا خود عمل حرام نباشد.البته اگر چنین مانعی بود، یا به هر دلیل عقد شرعی منعقد نشد و زن در اثر اجبار وادار, ...ادامه مطلب
در صورتی که شرط نشده باشد که فاتحه خوانده شود، خواندن فاتحه واجب نیست؛ چرا که اصل دادن خیرات به تنهایی دارای ثواب بوده و مردگان مورد نظر نیز از این پاداش بهرهمند خواهند شد. هر چند بهتر است، فاتحه خوانده شود و اگر فراموش شود، هر وقت که به یاد آورد، میتواند بخواند.ضمائم:پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[1]حضرت آیت الله العظمی خامنهای (مد ظ, ...ادامه مطلب
خوردن غذاهایی که کاندیداهای انتخاباتی توزیع میکنند حرام نیست، مگر اینکه خلاف قانون بوده یا مفسده دیگری داشته باشد. البته برخی از مراجع[1] معتقدند که احتیاط در استفاده نکردن از چنین غذاهایی میباشد.به هر حال بهتر است، افراد خود را در معرض تهمت قرار نداده و از اینگونه پذیراییها اجتناب نمایند.ضمائم:پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[2]حضرت , ...ادامه مطلب
اولین مرحله از مراحل آخرت، مرگ و جان دادن است. چگونگی جان دادن انسانها به تناسب رفتارهایشان در دنیا متفاوت است؛ لذا در شرایطی ممکن است یک مؤمن نیز هنگام مرگ، دشواریهایی را تحمل کند تا کفاره کاستیهای او بوده و در قیامت، پاک محشور شود.[1] از رسول خدا(ص) پرسیده شد که ملک الموت چگونه جان مؤمن را میگیرد، آنحضرت فرمود: «همانا ملک الموت هنگام مرگ نزد مؤمن، مانند بنده ذلیل و بیمقدار در مقابل آقا و سرور خودش است، او و یارانش از آن مؤمن دور میایستند و به او نزدیک نمیشوند، تا اوّل با سلام به او، شروع میکند و او را به بهشت بشارت میدهد».[2]با توجه به مقدمه بالا، آنچه در پرسش و درباره دشواری جان دادن یحیی بن زکریا(ع) آمده[3] برگرفته از روایتی است که به امام صادق(ع) منتسب شده است:حضرت عیسی(ع) بر سر قبر یحیی بن زکریا آمد و قبلاً از خدا خواسته بود که وی را زنده کند. او را صدا زد. جواب داد و از قبر بیرون آمد. گفت: «از من چه میخواهی؟» فرمود: «میخواهم مونس من باشی، چنانکه در دنیا بودی». یحیی گفت: «ای عیسی! هنوز تلخی مرگ از کام من بیرون نرفته، میخواهی مرا به دنیا بازگردانی و دوباره به چنگال مرگ گرفتارم کنی؟» عیسی آزادش گذاشت و او به قبر برگشت.[4]سند این حدیث چنین است: «علی بن محمد عَنْ بَعْضِ أَصْحابِنا عَنْ علی بن الْحَکَمِ عَنْ رَبیعِ بن محمَّد عَنْ عبدالله بن سُلیم العامری عن أَبی عبد, ...ادامه مطلب
برای امام دوازدهم حضرت مهدی(عج) نامهای بسیاری در روایات ذکر شده است که در اینجا به توضیح مختصری در مورد دو نام یاد شده در پرسش خواهیم پرداخت:1. ولی عصر«عصر» به معنای روزگار است و به همین معنا نیز خداوند در سوره عصر قسم یاد نموده است.[1] البته برای عصر معانی دیگری نیز؛ مانند زمان نزدیک به مغرب، فشردن، حبس و ... بیان شده است.واژه «ولی» نیز گرچه دارای چند معنی در لغت عرب میباشد،[2] اما در اینجا با توجه شواهد پیرامونی به معنای سرپرست میباشد. بنابراین معنای «ولی عصر» یعنی سرپرست زمان.در تایید این معنا، مفضل بن عمر میگوید: از امام صادق(ع) درباره معناى سخن پروردگار: «وَ الْعَصْرِ إِنَّ الْإِنْسانَ لَفِی خُسْرٍ»، پرسیدم، آنحضرت – در بیان بطنی از قرآن - فرمود: مقصود از این «عصر»، عصر خروج قائم(ع)است... .[3]2. بقیة الله«بقیه» به معنای آنچه از چیزی باقی میماند میباشد.[4]اما اینکه چرا به امام زمان(عج) بقیة الله میگویند، میتوان گفت که استفاده از این لقب برای حضرتشان برگرفته از آیه 86 سوره هود است، آنجا که خداوند میفرماید: «بَقِیَّتُ اللَّهِ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنینَ»؛ آنچه خداوند براى شما باقى گذارده، برایتان بهتر است، اگر ایمان داشته باشید.در همین راستا در روایتی میخوانیم:اول سخنى که امام مهدی(عج) بر زبان میآورد این آیه شریفه است: بَقِیَّتُ اللَّهِ خَیْرٌ لَکُمْ إ, ...ادامه مطلب
در مجموعههای لغوی هر دو واژگان ناظر به یک معنا هستند، اما:1. «قاموس» از ریشه «قمس» به معنای عمق دریا است.[1] و از این بابت که لغتنامهها، کاربران را به عمق معنای لغات هدایت میکنند، بدان قاموس گفته میشود.2. «معجم» به معنای آنچه نامفهوم بوده و یا آنچه کلید بر آن گذاشته شده است، گفته میشود و از این جهت به دری که بسته است، «باب معجم» گفته میشود.[2]از این رو به چند دلیل میتوان به مجموعه کتابهای لغوی «معجم» گفت:الف . مؤلف در یکی از فعالیتهای خود، با استفاده از نقطهگذاری ابهام کلمات را کاهش میدهد.ب . واژگانهای موجود در کتابهای لغوی، مجموعهای از واژگانهای نامفهومند که با توضیحات و توصیفات ارائه شده، برای دیگران قابل درک میشود. [1]. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، محقق، مصحح، میر دامادی، جمال الدین، ج 6، ص 183، بیروت، دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع، دار صادر، چاپ سوم، 1414ق. [2]. همان، ج 12، ص 385. , ...ادامه مطلب
ابتدا باید گفت که حضرت عباس(ع)، فرزند تنی حضرت زهرا(س) نبوده و نیز بعد از شهادت حضرتشان به دنیا آمدهاند.روایت مورد نظر نیز در منابع و مقاتل معتبر مشاهده نشد، اما ملا آقا دربندی(متوفای 1286 ق) در مقتل خود – که از نگاه اندیشمندان دانش حدیث، مقتل معتبر و قابل استنادی به شمار نمیآید – برای اولین بار، آن هم بدون ارائه سند و تنها به نقل از فرد ناشناسی که مورد اطمینان او بوده است، چنین روایتی را نقل کرده است:«إذا صار یوم القیامة و اشتد الأمر على أهل المحشر بعث رسول الله(ص) أمیرالمؤمنین(ع) إلى فاطمة(س) لتحضر مقام الشفاعة. فیقول أمیرالمؤمنین(ع) یا فاطمة، ما عندک من أسباب الشفاعة و ما ادّخرت لأجل هذا الیوم الذی فیه الفزع الأکبر. فتقول فاطمة(س): یا أمیرالمؤمنین، کفانا لأجل هذا المقام الیدان المقطوعتان من ابنی العباس»؛[1] وقتی روز قیامت برپا میشود و شرایط برای تمام مردم دشوار میشود، پیامبر خدا(ص)، توسط امام علی(ع) به حضرت فاطمه(س) پیغام میدهد تا برای شفاعت حاضر شود. علی(ع) به فاطمه(س) میگوید: ای فاطمه! از اسباب شفاعت چه چیزی نزد توست و برای امروزی که سختترین روز است، چه چیزی ذخیره کردی؟! فاطمه(س) پاسخ میدهد: ای امیر مؤمنان! در جایگاه شفاعت، تنها دو دست قطع شده فرزندم عباس برای ما کافی است.به هر حال؛ روایت موجود در پرسش، از دیدگاه دانش حدیث مورد پذیرش نیست، اما بیان این نکته نیز ضروری ا, ...ادامه مطلب
با توجه به آموزههایی که در قرآن و احادیث وجود دارد؛ میتوان به آداب معاشرت با حسود و شیوههاى دفع حسادت دست یافت که در ذیل مواردی بیان میشود.1. مُدارا با حسودان امام صادق(ع) میفرماید: «انسان را از سه چیز، گریزى نیست: مشورت با افراد ناصح و دلسوز، مدارا با حسودان، و دوستى با مردم».[1] مدارا، از نظر معنا به «رِفق» نزدیک است؛ زیرا مدارا به معناى نرمى، سازش، ملایمت در رفتار، حسن معاشرت با مردم و تحمّل ناگوارى و آزار آنها است.[2] احادیث فراوانى در ستایش مدارا و فواید دنیوى و اخروى آن رسیده است.[3] گاهى انسان با اشخاصى مواجه میشود که از روى حسادت، رفتارى ناشایست از خود نشان میدهند. سخن در این است که در برخورد با این افراد، انسان چه رویهاى را باید پیش بگیرد؛ زیرا اگر انسان در برابر کسى که در حقّ او دشمنى، کوتاهى و یا بیادبى میکند، بخواهد مانند او رفتار کند، کار به درگیرى زبانی و حتی برخورد فیزیکی میانجامد. در چنین مواردى، انسان باید از برخورد و مقابله به مثل، صرف نظر کند و خُلق و خوى مدارا پیش بگیرد. او باید سعى کند با تمرین گذشت و چشمپوشى، با چنین افرادى مدارا کرده، تا حد امکان، عکس العملی نشان ندهد. به عبارت دیگر، انسان باید در برخى موارد، خود را به تغافل بزند، گویى متوجّه نشده که دیگرى چه کرده و یا چه گفته است.[4] او باید برخورد ناسالم دیگر,کارهایی ...ادامه مطلب
«یا أَیُّهَا النَّبِیُّ لِمَ تُحَرِّمُ ما أَحَلَّ اللَّهُ لَکَ تَبْتَغی مَرْضاتَ أَزْواجِکَ وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَحیمٌ». سوره تحریم با داستانى که بین رسول خدا(ص) و بعضى از همسرانش رخ داده آغاز میشود، که شرح این قضیه را مفسران مختلف نقل کردهاند.[1] خلاصه یکی از نقلها آن است که پیامبر اسلام (ص) برنامهریزی کرده بود، هر روزى را در حجره یکى از همسرانش سپری کند، روزى که نوبت حفصه(دختر عمر) بود به حجره او رفت، حفصه اجازه گرفت که من با پدرم کاری دارم و بروم او را ملاقات کنم، حضرت اجازه داد وی رفت. رسول خدا(ص) در آن روز نزد ماریه قبطیه بود.[2] حفصه بعد از برگشت و اطلاع از این موضوع، زبان به اعتراض گشود که امروز نوبت من بود. پیامبر فرمود: دیگر نزد او نمیروم! گفتند حضرت قسم یاد, ...ادامه مطلب
تعیین مبلغ برای سخنرانی و مداحی از قبل، توسط سخنران و مداح حرام نیست؛ هر چند کار شایسته و در شأن ایشان هم نیست و موجب تضعیف جایگاه ایشان در جامعه میگردد، به ویژه اگر مبلغ پیشنهادی بیش از حد معمول بوده و در عرف نشانگر نوعی تجارت با استفاده از,سخنرانی ...ادامه مطلب
عبارت موجود در پرسش، بخشی از یک حدیث طولانی است که مرحوم شیخ صدوق (م 381ق) در کتاب «الخصال»[1] با این سند و متن آورده است: «احمد بن حسن قطّان، از حسن بن علی عسکری، از ابوعبدالله محمد بن زکریا، از جعفر بن محمد بن عماره، از پدرش، از جابر بن یزید,پروردگار,کارسازتر ...ادامه مطلب