چندین آیه در قرآن کریم به بیان دلیل تفاوت میان انسانها میپردازد:1. «وَ رَفَعْنا بَعْضَهُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجاتٍ لِیَتَّخِذَ بَعْضُهُمْ بَعْضاً سُخْرِیًّا»؛[1] و برخى از آنها را بر دیگ, ...ادامه مطلب
در روایات به این مطلب اشاره شده است که هر گرفتاری، نگرانی، بیماری و ... میتواند پیامد یک گناه و نیز کفارهای برای آن باشد. از سوی دیگر از آنجا که انسان مؤمن در پیشگاه خدای متعال محترم میباشد، اگر مرتکب گناهی شود، با رحمت واسعه خود در همین دنیا با مشکلات و بلایا او را پاک نموده و حساب گناهانش را به آخرت که عقوبتش بسیار سنگینتر است موکول نمینماید.در اینباره، روایاتی بیان میشود:1. امام صادق(ع) فرمود: از رحمت خدا دور باد هر آنکه چهل روز بگذرد و او گرفتار هیچ دردسری نشود! راوی میگوید: از این سخن تعجب کرده و پرسیدم: ملعون است؟! حضرت فرمود: بلی، ملعون است! و چون نگرانی را در چهرهام مشاهده نمود اینگونه فرمود: ای یونس این دردسرها (لزوماً مصیبتهای ناگوار نیست، بلکه) شامل خراش تن، سیلی خوردن، لغزیدن، افتادن از بلندی و مانند آن نیز میشود. ای یونس! مؤمن نزد خدا گرامیتر از آن است که چهل روز از او سپری شود و از پلیدیها پاک نشود حتی با مبتلا شدن به غم و اندوهی که دلیلش را نمیداند! به خدا سوگند گاهی یکی از شما پولهایش را میشمرد و آنرا کم مییابد و به همین جهت اندوهگین میشود و دوباره آنرا میشمارد و میبیند که درست بوده و در شمارش آن اشتباه کرده و همین مقدار ناراحتی سبب کاستهشدن گناهانش میگردد.[1]2. امام صادق(ع) فرمود: «خدای تبارک و تعالی، همواره مؤمن را گرفتار میسازد، هیچ شب, ...ادامه مطلب
قرآن کریم در سوره قیامت که در مقام بیان اثبات رستاخیز و چگونگی وقوع آن است، در یکی از آیات، خطاب به منکران معاد میفرماید: «أَ لَمْ یَکُ نُطْفَةً مِنْ مَنِیٍّ یُمْنى» آیا او نطفهاى از منى که در رحم ریخته میشود نبود؟!این آیه و آیات مشابه که به خلقت انسان اشاره دارند،[1] در مقام بیان علمی تمام مراحل شکلگیری جنین نیستند، تا این شبهه مطرح شود که تنها «منی» نیست که «نطفه» را ایجاد میکند، بلکه «تخمک» زن نیز در آن نقش دارد!این آیات در حقیقت در مقابل منکرانى است که معاد جسمانى را محال دانسته، و امکان بازگشت به زندگى بعد از مردن و خاک شدن را باور ندارند؛ قرآن کریم براى اثبات و امکان وقوع قیامت و زنده شدن دوباره انسانها برای روز حساب، توجه انسان را به آغاز خلقتش بازمیگرداند که از نطفه آغاز شده و مراحل شگفتانگیزی را در رحم طی میکند تا به نوزادی تبدیل شود، تا از این طریق به او نشان دهد که خداوند بر همه چیز قادر و توانا است. و به او بفهماند که بهترین دلیل براى امکان یک چیز، وقوع آن است.بنابر این، این آیه و تمامی آیاتی که در این زمینه بحث میکنند، در مقام بیان آن نیستند که خلقت انسان، تنها از اسپرم موجود در منی میباشد تا این موضوع با دانش نوین ناهمخوان ارزیابی شود، بلکه معنایش آن است که وارد شدن اسپرم در رحم زن، نقطه آغازین خلقت انسان است و این منافات ندارد با اینکه بعدها باید با, ...ادامه مطلب
خدای متعال در آیات متعدد خطاب به انسان میفرماید: خورشید و ماه و ستارگان و دریاها و روز و شب و آنچه را که در زمین و آسمانها است، مسخر شما گردانیم.به عنوان نمونه: «وَ سَخَّرَ لَکُمُ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ دائِبَیْنِ وَ سَخَّرَ لَکُمُ اللَّیْلَ وَ النَّهارَ».[1] «وَ سَخَّرَ لَکُمْ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ جَمِیعاً مِنْهُ».[2]آنچه از مجموع این آیات به دست میآید این است که «تسخیر» در ف,معنای,تسخیر,چیست,صحیح,بگوییم,آسمانها,زمین,تسخیر,انسان,است؟ ...ادامه مطلب
1. معنای لغوی «استطاعت»استطاعت از ریشه «طوع»، به معنای وجود چیزی است که فعل(انجام کاری) به سبب آن امکانپذیر میشود و انسان به وسیله امر، استطاعت مییابد که خواستههایش را به عنوان فعل پدید آورد. با این بیان، قدرت یا برای فاعل است و یا تصور کارى است که باید انجام شود، و یا جسمى که تأثیر را میپذیرد و یا ابزاری که فعل با آن انجام میشود.در مقابل استطاعت به این معنا، «عجز» قرار د,اساس,موازین,دانش,کلام،,توانایی,انسان,برای,انجام,کار،,قرار,داده,همراه,کار؟ ...ادامه مطلب
قرآن کریم؛ سیره و روش پیامبر(ص) و پیروانش را در حوزه اخلاق نیکو، چنین بیان میکند: «مُحَمَّدٌ رَسوُلُ اللهِ وَ الَّذینَ مَعَهُ اَشِدّاءُ عَلَی الْکُفّارِ رُحَماءُ بَیْنَهُمْ...»؛[1] محمّد(ص) فرستاده خدا است و کسانى که با او هستند در برابر کفّار سرسخت و شدید، و در میان خود مهرباناند.براساس این آیه ش, ...ادامه مطلب
اگرچه به یاد مرگ بودن، عامل بسیار مهمی در جلوگیری از گناهان است؛ از اینرو، در روایات فراوان به آن سفارش شده است: «وَ أَکْثِرْ ذِکْرَ الْمَوْتِ وَ مَا بَعْدَ الْمَوْتِ»؛[1] فراوان از مرگ و بعد مرگ یاد کنید.اما باید توجه داشت که فرصت زندگی در این جهان، از نعمتهای بزرگی است که خداوند به انسان ارزان, ...ادامه مطلب
آیات و روایات فراوانی خطاب به انسانها وجود دارد که ماده اولیه خلقتشان را به آنان یادآور نموده و از آن به پستی یاد شده است. مانند اینکه شما را از آبی گندیده آفریدیم!:«أَ لَمْ نَخْلُقْکُمْ مِنْ ماءٍ مَهین»؛[1] آیا شما را از آبى پست و ناچیز نیافریدیم؟!«ثُمَّ جَعَلَ نَسْلَهُ مِنْ سُلالَةٍ مِنْ ماءٍ مَ, ...ادامه مطلب
خدای متعال در یکی از صفات و ویژگیهای انسانی در قرآن کریم میفرماید: «إِنَّ الْإِنْسانَ لِرَبِّهِ لَکَنُودٌ»؛[1] همانا آدمى نسبت به پروردگار خویش بسیار ناسپاس است.واژه «کنود» از ریشه «کند» یعنى کفور و بسیار ناسپاس. «ارض کنود» زمینى است که چیزى نمیرویاند. این لفظ فقط یکبار در قرآن آمده است.[2]مفسرا, ...ادامه مطلب
بر اساس تعالیم و آموزههای دینی در قیامت از نعمتهایی که خداوند به انسان ارزانی داشته و در اختیارش گذاشته، سؤال خواهد شد و انسان باید نسبت به آنها پاسخگو باشد. قرآن کریم در این باره میفرماید: «ثُمَّ لَتُسْئَلُنَّ یَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعیمِ»؛[1] سپس در آن روز (همه شما) از نعمتهایى که داشتهاید باز, ...ادامه مطلب
1. درباره بخش اول پرسش باید گفت: تا کنون انسان نتوانسته بدون بهرهبرداری از سلولهای یک موجود زنده، مستقلاً موجود زندهای را خلق کند و انسان شبیهسازی شده، مخلوق انسان نیست، بلکه در واقع مخلوق خدا است. به دیگر سخن؛ اگر بر فرض چنین چیزی اثبات و واقع شده باشد؛ این کار به معنای «خلق» انسان و یا هر موجو, ...ادامه مطلب
انسان داراى دو ضمیر است: ضمیر ظاهر و ضمیر باطن، یا ضمیر خودآگاه و ضمیر ناخودآگاه.[1]ضمیر ناخودآگاه قسمتى از شخصیت و باطن انسان است که او به دلایل مختلفى آنرا پنهان میسازد؛ مثل خاطرات ناخوشایند، حوادث سخت زندگى و... . مجموعه این موارد پنهان، موجب رفتارهایى میگردد که محرّک آن «ضمیر ناخودآگاه» است.و, ...ادامه مطلب
خدای متعال در آیه 4و 5 سوره علق، و در نخستین آیاتی که بر پیامبر اسلام(ص) نازل فرمود، مسئله تعلیم از طریق قلم را مطرح نمود: «الَّذِی عَلَّمَ بِالْقَلَمِ، عَلَّمَ الْإِنْسانَ ما لَمْ یَعْلَمْ»؛ همان کسى که به وسیله قلم تعلیم نمود، و به انسان آنچه را که نمیدانست آموزش داد.در حقیقت این آیات، پاسخى است, ...ادامه مطلب
در روایاتی عنوان شده است که یکی از موانع استجابت دعا، ترک امر به معروف و نهی از منکر است؛ چنانکه امام علی(ع) میفرماید: «امر به معروف و نهى از منکر را فرو مگذارید، که بدترین کسانتان بر شما حاکم و سرپرست شوند، از آن پس، هر چه دعا کنید به اجابت نرسد».[1]در این زمینه باید گفت؛ اگر افراد جامعه امر به معروف و نهى از منکر را ترک کنند، این امر باعث بروز منکر و کاستى معروف از طبیعت افراد بدکردار شده و , ...ادامه مطلب
رابطهی انسان با جهان رابطهی تقابلی است؛ یعنی انسان در جهان اثر میگذارد و جهان نیز در انسان اثرگذار است. بنابراین حوادث جهان هستی را میتوان از حالات انسان دانست، چنانکه انسان و حالات او را نیز میتوان از حوادث جهان بر شمرد. علاوه بر این رابطهی انسان با جهان رابطهی کل و جزء بوده، و انسان جزئی از این عالم است؛ لذا حوادث عالم همانگونه که حالات و اعراض برای جهان محسوب میگردند، برای انسان نیز, ...ادامه مطلب