«ابوحنیفه»[1] یکی از بزرگان اهلسنت است که حنفیها(یکی از مکاتب چهارگانه مهم اهلسنت) پیرو او هستند. وی علاوه بر آنکه پیشوای مذهبی حنفیها است، مورد احترام پیروان دیگر مکاتب اهلسنت هم میباشد., ...ادامه مطلب
«هند» دختر «عتبه بن ربیعه بن عبد شمس بن عبد مناف»،[1] یکی از افراد معروف در تاریخ صدر اسلام است. نام مادر او «صفیة بنت أمیة بن حارثة بن الأوقص» است.[2] در توصیف او آمده که زنی زیبارو، صاحبنظر، عاقل،, ...ادامه مطلب
قرآن کریم در توصیف ماجرای محبوس شدن حضرت یونس(ع) در شکم ماهی میفرماید:«فَلَوْ لا أَنَّهُ کانَ مِنَ الْمُسَبِّحِینَ * لَلَبِثَ فِی بَطْنِهِ إِلى یَوْمِ یُبْعَثُون»؛[1] «اگر او از تسبیح کنندگان نبود، مسلّماً تا روز رستاخیز در شکم ماهی میماند».در تفسیر این آیه ابتدا باید گفت؛ اگر عبارت «تا روز رستاخیز» را به «تا قبل از نفخه اول» نیز تفسیر کنیم، مشکلی وجود نخواهد داشت؛ زیرا جریان رستاخیز و برانگیخته شدن عملاً با نفخه اول آغاز میشود. همانگونه که مهلت خواستن شیطان از پروردگار با عبارت «أَنْظِرْنی إِلى یَوْمِ یُبْعَثُون»[2] به معنای مهلت خواستن تا نفخه اول است و گرنه، میان نفخه اول و دوم، زمینهای برای فعالیت شیطان نیست.با این مقدمه باید گفت که احتمالاتى در مورد این آیه از سوی مفسران بیان شده است:1. هم یونس و هم ماهی زنده مانده و یونس به صورت یک زندانى تا روز قیامت در شکم ماهى محبوس بود.[3]2. یونس از دنیا میرفت و ماهى به صورت قبری [سیّار] برای او، زنده میماند.[4]3. یونس و ماهى هر دو میمردند و شکم ماهى قبر یونس میشد، و او در دل ماهى و ماهى در دل زمین تا روز رستاخیز دفن مىشدند،[5] و یا به قعر دریا فرو میرفتند.[6]4. این تعبیر، کنایهای از مدت طولانى است؛ یعنى یونس تا مدتى طولانى در این زندان باقى میماند.[7]برخی از مفسران در نقد این احتمالات گفتهاند: مراد، جاوید بودن مکث ی, ...ادامه مطلب
«نوادر» عنوان عامی برای دستهای از کتابهای حدیثی است که در قرون اولیه اسلامی تألیف شده و احادیث غیر مشهور، یا احادیث مشتمل بر احکام غیر متداول و غیر متعارف را در برداشته است. در این میان، «نوادر محمد بن ابی عمیر» (متوفای 217) و «نوادر احمد بن م, ...ادامه مطلب
عبدالرّحمن بن مسلم (یا عثمان) بن یسار بن شذوس بن جودرن از فرزندان بزرگمهر بن بختکان، معروف به «ابومسلم خراسانی» در سال 100ق در اصفهان پاى به عرصه وجود نهاد و در کوفه به سن رشد رسید.[1] او در نوزده سالگى به خدمت ابراهیم امام (فرزند محمد بن علی بن عبدالله بن عباس بن عبدالمطلب) درآمد.[2] وى که آثار هوش و زیرکى را در او مىدید در احترامش کوشید و بدو پیشنهاد کرد تا نام و کنیهاى دیگر برگزیند، و او نام و کنیه «عبدالرحمن» و «ابومسلم» را بر خود نهاد.[3]گزارش شده است که نام پدر او پیش از آنکه اسلام بیاورد، «بنداذ هرمز» و نام خودش «بهزادان» بود.[4]ابومسلم در سال 137ق، و در زمان خلافت منصور دوانقی(دوا,ابو,مسلم,خراسانی,بود؟,امام,صادقع,امام,رضاع,درباره,قیام,دیدگاهی,داشتند؟ ...ادامه مطلب
کیفیت نوشتن و خواندن واژه «ابو الفضل» و هر کلمه دیگری که ابتدای آن «ابو» قرار دارد، مربوط به نقش آن در جمله است که احکام آن در بخش اعراب اسماء سته(ششگانه) در ادبیات عرب مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. از اینرو، برای روشن شدن موضوع، بهطور مختصر به کیفیت اعراب اسماء سته میپردازیم.در زبان عربی، به, ...ادامه مطلب
خلفای سهگانه، بویژه عمر بن خطاب، در منقبت و منزلت امام علی(ع) سخنانی گفته و یا روایاتی از پیامبر(ص) نقل کردهاند. در اینجا برای نمونه تنها به تعدادی از آنها - از منابع اهل سنت- اشاره میشود:1. عبد الله بن عبّاس میگوید: شنیدم عمر با گروهى که نزد او بودند، درباره پیشگامان اسلام، گفتوگو میکرد. عم, ...ادامه مطلب
در خصوص آیاتی از قرآن که صفات خداوند در آن یاد شده و ظاهرش مخالف عقل قطعى است، بین متکلمان اسلامی چهار نظریه وجود دارد که در ذیل به آنها اشاره میشود:1. تفویضجمعی از علماى اهلسنت این مسئله را به خدا واگذار نموده و گفتهاند: لازم است به جهت احتیاط در دین، راجع به اینگونه صفات خدا هیچ سخنى نگفت, ...ادامه مطلب
آنچه در پرسش آمده موضوعی است که در روایات از معصومان(ع) نیز پرسیده شده است:1. از امام صادق(ع) پرسیدند: گاه میبینیم که مردى ربا میخورد و با این وجود بر مال و ثروتش نیز افزوده میشود؟ آنحضرت فرمود: حتی اگر مال و ثروتش هم افزایش یابد، خداوند دین او را از بین میبَرَد(و چه بیبرکتی بدتر از این!).[1]2. فردی از حضرتشان درباره آیه «خداوند ربا را میکاهد و صدقات را فزونى میبخشد»،[2] توضیح خواست و عرضه داشت: گاه فرد رباخواری را میبینم که بر ثروتش افزوده میشود؟! امام ششم(ع) پاسخ فرمود: «کدام نابودى و بیبرکتى بدتر از اینکه یک درهم ربا(در صورت توبه نکردن)، تمام دینش را نابود میکند. و حتی اگر توبه کند(چون باید مبلغ ربا را به صاحبانش برگرداند) ثروتش از دست رفته و فقیر میشود».[3]این دو روایت در پاسخ به افزایش موردی و فردی ثروت برخی رباخواران است که برای برخی از اصحاب، ایجاد شبهه کرده و آنرا مخالف با واقعیات موجود پنداشته بودند. امام معصوم در صدد بیان این واقعیت بودند که حتی در این افزایشهای موردی نیز میتوان آیه مورد نظر را توجیه کرد و به عبارت دیگر، این روایات همخوان با آیه 39 سوره روم, ...ادامه مطلب
در آیه 107 و 108 سوره مبارکه هود درباره جهنمیان همچنین کسانی که سعادتمند و خوشبخت شدهاند، میخوانیم: «خالِدینَ فیها ما دامَتِ السَّماواتُ وَ الْأَرْضُ...»؛ یعنی هر دو گروه در جهنم و بهشت میمانند تا وقتی که آسمان و زمین پا برجاست!حال سؤال این است که آیا چنین نیست که با برپایی قیامت، آسمان و زمین از بین رفته و آسمان دنیا نابود میشود؟ چرا که خداوند در آیات دیگر فرموده است: «در آن روز خورشید بیفروغ گشته و کوهها به راه میافتند و از جا کنده میشوند».[1] حال با این توصیفات که نشان دهنده آن است که زمین، آسمان و هر آنچه در آنها وجود دارد در آستانه قیامت از بین خواهند رفت، چرا پروردگار در سوره هود میفرماید: بهشتیان در بهشت و جهنمیان در جهنماند تا آسمان و زمین پابرجا است؟!برای این سؤال چند پاسخ ارائه شده است که به دو پاسخ اشاره میکنیم:1. تعبیر(مادام السموات و الارض) تعبیری کنایی ازخلود و ابدیت است. در کلام عرب و در دیگر زبانها این گونه کنایات فراوان به کار برده میشود.[2] 2. در پاسخ دومی که به این سؤال داده شده است به این آیه از قرآن کریم اشاره شده است که: «در آن روز که این زمین به زم,بهشت و آخرت,بهشت و آخرت نارنیا ...ادامه مطلب
با این نگاه باید اصل پیدایش دنیای مادی و تمام فرضیههایی که اندیشمندان و اخترشناسان در مورد آن ارائه میکنند را خرافه بدانیم، در حالیکه چنین نیست. خرافه آن است که نه تنها هیچ پشتوانه علمی و یقینی نداشته، بلکه علم و یقین بر خلاف آن حکم کند، مانند آنکه بتی که ساخته دست خودمان است را آفریننده و رازق خود بدانیم! حال اینکه مسئله معاد با دلایل قطعی و یقینی عقلی و نقلی به اثبات رسیده است. گذشته از این، اعتقاد به معاد تنها عقیده مسلمانان نیست، بلکه تمام ادیان الهی به آن معتقدند. Let's block ads! بخوانید, ...ادامه مطلب
یکی از سنتهای الهی که در قرآن کریم بیان شده، سنت مرگ و حیات جوامع و ملتها است. براساس آنچه در تعالیم دینی آمده، جوامع نیز بسان افراد دارای حیات و مرگ هستند. این مرگ و حیات از نگاه قرآن به عوامل مختلفی بستگی دارد. قرآن کریم شروع نابودی ملتها را از قوم نوح(ع) بیان میکند: «چه بسیار مردمى که در قرون بعد از نوح، زندگى میکردند (و طبق همین سنت،) آنها را هلاک کردیم! و کافى است که پروردگارت از گناهان بندگانش آگاه، و نسبت به آن بینا است».[1]در این مختصر به برخی از مهمترین عوامل نابودی ملتها و تمدنهای بشری که در قرآن به آنها اشاره شده، خواهیم پرداخت.1. تکذیب آیات الهی: یکی از عوامل نابود کننده جامعهها از دیدگاه قرآن است: «ما به آنها [قوم عاد] قدرتى دادیم که به شما ندادیم، و براى آنان گوش و چشم و دل قرار دادیم (امّا به هنگام نزول عذاب) نه گوشها و چشمها و نه عقلهایشان براى آنان هیچ سودى نداشت؛ چرا که آیات خدا را انکار میکردند و سرانجام، عذابی که مسخرهاش میکردند، دامنگیرشان شد».[2] 2. ظلم و ستم: «ما امّتهاى پیش از شما را، هنگامى که ظلم کردند، هلاک نمودیم، در حالیکه پیامبرانشان دلایل روشن براى آنها آوردند، ولى آنها ایمان نیاوردند. اینگونه گروه مجرمان را کیفر میدهیم»![3]3. فساد رهبران و ثروتمندان: «و هنگامى که بخواهیم شهر و دیارى را هلاک کنیم، نخست اوامر خود را براى «مترفین» آنجا، بیان میکنیم، سپس هنگامى که به مخالفت برخاستند و استحقاق مجازات یافتند، آنها را به شدّت درهم میکوبیم».[4]4. جرم و گناه: «آیا ندیدند چقدر از اقوام پیشین را هلاک کردیم؟! اقوامى که (از شما نیرومندتر بودند و) قدرتهایى به آنها داده بودیم که به شما ندادیم؛ بارانهاى پى در پى براى آنها فرستادیم و از زیر (آبادیهاى) آنها، نهرها را جارى ساختیم، (اما هنگامى که سرکشى و طغیان کردند) آنان را به دلیل گناهانشان نابود کردیم و جمعیت دیگرى بعد از آنان پدید آوردیم».[5]5. تکبر و استکبار: «امّا قوم عاد بناحق در زمین تکبّر ورزیدند و گفتند: «چه کسى از ما نیرومندتر است؟!» آیا نمیدانستند خداوندى که آنان را آفریده از آنها قویتر است؟ و (برای این پندار) پیوسته آیات ما را انکار میکردند. سرانجام تندبادى شدید و هولانگیز و سرد و سخت در روزهایى شوم و پرغبار بر آنها فرستادیم تا عذاب خوارکننده را در زندگى دنی, ...ادامه مطلب